Wereld in angst?
Europa kampt met een nieuwe golf van terreur en geweld. Het dagelijks leven in Brussel en Parijs raakte volkomen ontwricht en in veel andere steden leven mensen in opperste staat van paraatheid. Het geweld wordt door machtige regeringsleiders met geweld beantwoordt. Bombardementen worden geïntensiveerd. Dit is een niet te voorkomen consequentie, aldus de Russische president Vladimir Poetin, die gebroederlijk in overleg leek te zijn met zijn aartsrivaal Barak Obama. Twee wereldmachten met elkaar om de tafel. Een gezamenlijke vijand lijkt te verbroederen. Samen vechten tegen het kwaad. Een prachtig begin waarin de dialoog gestart zou kunnen worden. Samen zoeken naar een constructieve oplossing, die ook constructief zal zijn voor de komende generaties.
Vraag:
De vraag die mij daarbij bezighoudt is: ‘Gaan we dit destructieve geweld stoppen door het inzetten van destructief geweld?’ Andere invloedrijke leiders uit de wereldgeschiedenis hebben ons laten zien dat er andere wegen zijn die heilzamer zijn en tot constructieve oplossingen kunnen leiden. Verbindende leiders die partijen met elkaar in dialoog konden brengen stopten het onrecht, ook voor de nieuwe generaties. Daar ligt in mijn ogen een belangrijk aandachtspunt. Geweld zaait haat en door die haat wordt er vergelding gezocht in nieuwe generaties. Dat zagen we in de Eerste Wereldoorlog, die een Tweede Wereldoorlog tot gevolg had in een volgende generatie. Dat zagen we in voormalig Joegoslavië en in ook ons eigen land met de Molukse jongeren die in 1975 verantwoordelijk waren voor de treinkaping bij Wijster. We zien een groep Marokkaanse jongeren die de last van een niet geïntegreerde generatie op hun schouders hebben. Nieuwe generaties worden opgezadeld met de onmacht van vorige generaties die hun problemen niet konden oplossen.
En nu?:
Het is niet realistisch om alleen te focussen op de grote machtige leiders. Of de politiek die de oplossingen zou moeten brengen. Ieder mens heeft een eigen individuele verantwoordelijkheid. Wat kunnen wij doen op onze plaats in onze eigen ‘cirkel van invloed’? In de paradigma’s over leiderschap raken mensen vervreemd door het hiërarchische denken. Boven in de piramide moeten de oplossingen bedacht worden. Maar de mensen op deze posities gaan geen oplossingen brengen door (al)macht. Geweld op geweld zal het destructief recht van mensen alleen maar vergroten. Zo was de dood van Sadam Hoessein geen oplossing voor langere termijn en de dood van Osama Bin Laden en Kadafi ook niet. Oplossingen vanuit een ‘almacht’ die op geweld gestoeld is stopt het onrecht niet, maar maakt het onrecht groter. Dat baart grote zorgen voor de nieuwe generatie! Als onze generatie dit niet effectief op gaat lossen, zullen zij de rekening gepresenteerd krijgen.
Verbindende leiders:
Wat we nodig hebben in deze tijd zijn verbindende leiders en geen leiders die nog meer polarisering oproepen. Er zijn maar twee wegen, of je roept nog meer polarisering op, of je brengt verbinding. Er moet iets veranderen in ons denken. ‘De Koning moet het oplossen, de politiek moet het oplossen, wij kunnen er toch niets aan doen, we moeten het in Europa maar oplossen’. Maar wij zijn allemaal verantwoordelijk. Elk volwassen mens is verantwoordelijk op zijn eigen plaats. Elk volwassen mens is zelfs verantwoordelijk om een nieuwe generatie te leren hoe ze met verantwoordelijkheid moeten omgaan! Deze verantwoordelijkheid zou kunnen beginnen met het beseft dat wij allemaal geroepen zijn om verbindende leiders te zijn. Leiderschap vanuit persoonlijke verantwoordelijkheid van mensen! Je volgt je leider niet, als hij of zij je de verkeerde kant op stuurt. Dan zou je persoonlijke verantwoordelijkheid opgeven. In verbindend leiderschap kun je volgen(samen verantwoordelijk zijn)! In Duitsland ging het in 1940 mis omdat mensen massaal achter een leider aanliepen!
Verandering:
In verbinding komen mensen tot verandering. Dat is de kracht van de dialoog. De dialoog werkt verbindend. Een verbindende leider, die mensen met grote verschillen kon verbinden door de dialoog, was Gandhi. Je zou van hem kunnen zeggen dat hij een zeer charismatische leider was. Toch was zijn charisma niet de enige aanwijsbare bron van zijn succes. Aan de Britse zijde waren zeker ook wel charismatische leiders. Het ideaal van Gandhi was een vrij India en dit ideaal kon hij verwezenlijken door het doorbreken van vastgeroeste paradigma’s. Hij liet mensen op een andere wijze naar de situatie kijken. Hoe zou een arm volk zonder moderne wapens en zonder geld een groot machtig Brits leger kunnen verslaan? Je zou kunnen zeggen dat het hen ontbrak aan traditionele hulpbronnen. Niemand kon zich daar toch iets bij voorstellen, zoals ook wij ons niet voor kunnen stellen, dat je zonder grof geweld een wereld zou kunnen veranderen. Toch was dat het charisma en het geloof dat Gandhi dreef! Hij ging de verbinding met zijn volk aan en startte de dialoog tussen Christenen, Hindoes en Moslims. Hij bracht deze groepen bij elkaar met een wapen dat niets met macht te maken had, maar met invloed. Zijn volk maakte gebruik van een ‘menselijk kapitaal’. Creativiteit, saamhorigheid en sociaal vermogen. De zoutmars in 1930 was een hoogtepunt van die sociale kracht, waarop het Britse rijk het onderspit moest delven. Een belangrijke les die we van Gandhi mogen leren is, laat je niet misleiden door vastgeroeste paradigma’s over macht.
Onze invloed:
Wij hebben andere invloedrijke bronnen en ze zijn direct binnen ons bereik. Wij kunnen de dialoog in onze samenleving aangaan waarin niet alleen terroristische krachten zijn die bestreden moeten worden, maar waar door de stroom van nieuwkomers ook een grote uitdaging ligt. Alleen als we met elkaar in de verbinding komen, zullen we het kwaad van het terrorisme kunnen overwinnen. Kracht komt voort uit een beweging. Wij kunnen in die beweging verbindende leiders worden!
( zie ook artikel ‘verbindend leiderschap’ www.Hansgroeneboer.nl)
|
|
